GENETIKA, Vol. 42, broj 3 (2010)
Svetlana GLOGOVAC, Adam TAKAČ, Jelica GVOZDANOVIĆ-VARGA
VARIJABILNOST PLODA KOD RAZLIČITIH GENOTIPOVA PARADAJZA ( L. esculentum Mill. ) [Izvod] [Rad]
Victor M. SALCEDA
ISPITIVANJA POLIMORFIZMA INVERZIJA U PRIRODNIM POPULACIJAMA DVE VRSTE VINSKE MUŠICE (Drosophyla) IZ ISTOČNOG MEKSIKA [Izvod] [Rad]
Vera RAKONJAC, Slavica TODIĆ, Zoran BEŠLIĆ, Nada KORAĆ i Nebojša MARKOVIĆ
KLASTER ANALIZA KLONOVA AUTOHTONE SORTE KREACA (Vitis vinifera L) [Izvod] [Rad]
Đura Karagić, Slobodan Katić, Aleksandar Mikić, Milka Vujaković, Dragan Milić, Sanja Vasiljević, Branko Milošević
UTICAJ GENOTIPA I MEHANIČKIH OŠTEĆENJA TOKOM ŽETVE NA KVALITET SEMENA PROTEINSKOG GRAŠKA (Pisum sativum L.) [Izvod] [Rad]
Branislava BATOS, Zoran MILETIC, Sasa ORLOVIC, Danijela MILJKOVIC
VARIJABILNOST MAKROELEMENATA ISHRANE U LISTU LUŽNJAKA (Quercus robur L.) NA PODRUČJU SRBIJE [Izvod] [Rad]
Nenad DELIĆ, Jovan PAVLOV, Vojka BABIĆ, Gordana ŠURLAN-MOMIROVIĆ i Tomislav ŽIVANOVIĆ
PARAMETRI U OCENI ODGOVARAJUČE VELIČINE F2 POPULACIJE U KONVENCIONALNIM PROGRAMIMA OPLEMENJIVANJA KUKURUZA (Zea mays L.) [Izvod] [Rad]
Veselinka ZEČEVIĆ, Desimir KNEŽEVIĆ, Jelena BOŠKOVIĆ and Slobodan MILENKOVIĆ
UTICAJ AZOTA I EKOLOŠKIH FAKTORA NA KVALITET SORTI OZIMOG TRITIKALEA [Izvod] [Rad]
Sofija BOŽINOVIĆ, Jelena VANČETOVIĆ, Milosav BABIĆ, Milomir FILIPOVIĆ i Nenad DELIĆ
PLUS-HIBRID EFEKAT NA PRINOS ZRNA KUKURUZA DVA ZP HIBRIDA [Izvod] [Rad]
Dragan MILIĆ Slobodan KATIĆ, Jan BOĆANSKI, Đura KARAGIĆ, Aleksandar MIKIĆ i Sanja VASILJEVIĆ
ZNAČAJ PROGENIH TESTOVA U OPLEMENJIVANJU LUCERKE (MEDICAGO SATIVA L.) [Izvod] [Rad]
Rade MILETIĆ, Nevena MITIĆ, i Radomirka NIKOLIĆ
POČETAK VEGETACIJE I VAŽNIJE OSOBINE PLODOVA U POPULACIJI ORAHA [Izvod] [Rad]
M. Kadri BOZOKALFA, Dursun EŞIYOK, Hülya İLBi i Tansel Kaygısız AŞÇIOĞUL
UTVRĐIVANJE GENETIČKE VARIJABILNOSTI I ISPITIVANJE KVANTATIVNIH OSOBINA SLAČICE ( Eruca spp.) [Izvod] [Rad]
Vladislava GALOVIĆ, Saša ORLOVIĆ, Predrag PAP, Branislav KOVAČEVIĆ, Miroslav MARKOVIĆ
SPECIFIČNOST SSR LOKUSA ZA Melampsora VRSTE KOD TOPOLA [Izvod] [Rad]
Dejan Cvikić, Nenad Pavlović, Milka BRDAR i Zdenka Girek
ZNAČAJ RANOSTASNOSTI U KREIRANJU NOVIH ms F1 HIBRIDA PAPRIKE [Izvod] [Rad]
Aleksandra NASTASIĆ, Đorđe JOCKOVIĆ, Mile IVANOVIĆ, Milisav STOJAKOVIĆ, Jan BOĆANSKI, Ivica ĐALOVIĆ, Zorana SREĆKOV
GENETIČKA MEĐUZAVISNOST PRINOSA I KOMPONENTI PRINOSA ZRNA KUKURUZA [Izvod] [Rad]
Mirjana VASIĆ, Jelica GVOZDANOVIĆ-VARGA, Miroslav ZORIĆ, Marija KRALJEVIĆ BALALIĆ, Janko ČERVENSKI
ANALIZA KRUPNOĆE ZRNA PASULJA (Phaseolus vulgaris L.) PRIMENOM LINEARNO-BILINEARNIH MODELA [Izvod] [Rad]
Sofija Petrović, Miodrag Dimitrijević, Milivoj BELIĆ, Borislav BANJAC, Mirjana VUKOSAVLJEV, Jelena Bošković, Veselinka Zečević, i Borivoj PEJIĆ
Varijacija komponenti prinosa hlebnE pšenice u stresnim uslovima gajenja na alkalizovanom zeMljištu [Izvod] [Rad]
Vesna DRAGIČEVIĆ, Dragan KOVAČEVIĆ, Slobodanka SREDOJEVIĆ, Zoran DUMANOVIĆ i Snežana MLADENOVIĆ DRINIĆ
VARIRANJE SADRŽAJA FITINSKOG I NEORGANSKOG FOSFORA U LISTOVIMA I SEMENU POPULACIJA KUKURUZA [Izvod] [Rad]
Dragan NIKOLIĆ i Dragan MILATOVIĆ
ISPITIVANJE SAMOOPLODNOSTI KOD ŠLJIVE (Prunus domestica L.) METODOM FLUORESCENTNE MIKROSKOPIJE [Izvod] [Rad]
Tomislav ŽIVANOVIĆ, Gordana BRANKOVIĆ, Slavko RADANOVIĆ
KOMBINACIONE SPOSOBNOSTI INBRED LINIJA KUKURUZA ZA PRINOS ZRNA I KOMPONENTE PRINOSA [Izvod] [Rad]
Radiša ĐORĐEVIĆ, Bogoljub ZEČEVIĆ, Jasmina ZDRAVKOVIĆ, Tomislav ŽIVANOVIĆ i Goran TODOROVIĆ
NASLEĐIVANJE KOMPONENATA PRINOSA PARADAJZA [Izvod] [Rad]
Mirjana MILOŠEVIĆ, Mirjana MILORADOV, Saša DRAGIN i Milan STEGIĆ
ZNAČAJ I KORIŠĆENJE GENETIČKIH RESURSA U POLJOPRIVREDI[Izvod] [Rad]
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 42, broj 3 (2010), str: 397-406
© 2010 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC
575:635.64
DOI: 10.2298/GENSR1003397G
Originani naučni rad
VARIJABILNOST PLODA KOD RAZLIČITIH GENOTIPOVA PARADAJZA
( L. esculentum Mill. )
Svetlana GLOGOVAC, Adam TAKAČ, Jelica GVOZDANOVIĆ-VARGA
Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad, Srbija
Izvod
Paradajz (Lycopersicum esculentum Mill.) se odlikuje raznolikošću načina proizvodnje i upotrebe, zahvljujući varijabilnosti koju čovek stvara oplemenjivanjem. Varijabilnost ispitivanih genotipova paradajza analizirana je za sledeće osobine ploda: prosečna masa, oblik, broj komora i sadržaj suve materije. Struktura izvora varijabilnosti određena je primenom metode glavnih komponenata (PCA). Za dalju analizu odabrano je tri glavne komponente, kojima je objašnjeno 94,2% ukupne varijabilnosti. Najveći udeo u prvoj glavnoj komponenti imaju oblik ploda i broj komora. Druga glavna komponenta definisana je sadržajem suve materije dok je masa ploda izdvojena u treću glavnu komponentu. U cilju jasnijeg sagledavanja sličnosti i razlika između genotipova paradajza, primenjena je nehijerarhijska analiza grupisanja (k-means), sa podelom genotipova u tri grupe. Utvrđeno je da se ispitivani genotipovi razlikuju u masi ploda i broju komora, dok su po obliku ploda i sadržaju suve materije sličniji. Cilj rada je ispitivanje varijabilnosti genotipova paradajza za osobine ploda.
Autor za kontakt: Svetlana Glogovac, Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Maksima Gorkog 30 , 21000 Novi Sad, Srbija, 021/4898-356, email: svetlana.glogovac@ifvcns.ns.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 42, broj 3 (2010),
str: 407 -414
© 2010 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575: 596.77
DOI: 10.2298/GENSR1003407S
Originani naučni rad
ISPITIVANJA POLIMORFIZMA INVERZIJA U PRIRODNIM POPULACIJAMA DVE VRSTE VINSKE MUŠICE (Drosphyla)
IZ ISTOČNOG MEKSIKA
Victor M. SALCEDA
Odelenje za Biologiju,Nacionalni istraživački Institut, Meksiko
Izvod
Vršena su ispitivanja relativne učestalosti heterozigotnih inverzija u devet populacija D. nebulosa i šest populacija D. willistoni. Analiza odgovara ukupnom broju 1828 krakova hromozoma čiji genotip je određivan, od kojih 404 odgovara svakom od jednog ili dva polimorfna hromozoma., X i III kod D. nebulosa odnosno 204 po kraku hromozoma kod D. willistoni. Najbrojnije inverzije, prema njihovoj učestalosti kod D.nebullosa su tipa XL sa 7,9 procenata i inverzije tipa “A” na trecem hromozomu sa 15,6procenata. Preostale nađene inverzije nisu dostizale deset procenata. U slučaju D. willistoni najučestalije utvrđene inverzije su za krak XL i inverzije “A” i “D” sa 13, 7 odnosno 12, 2 procenta. Preostalih pet nije dostiglo deset procenata; na XR kraku najveća učestalost je utvrđena za inverzije tipa “D” i “E” sa 9,3 procenta. Preostale četiri inverzije su sa učestalošću nižom od pet procenata. Na kraku IIL ni jedan tip nađenih inverzija nije imao učestalost višu od šest procenata, na kraku IIL su imale učestalost od 24 procenta a preostalih pet su sporadično dostizale učestalost od 5 procenata inverzije tipa “E”; među 12 različitih utvrđenih tipova inverzija na trećem hromozomu samo je tip “B” imao učestalost od 16,1 procenat.Potrebno je naglasiti da Standard sekvenca u svim slučajevima, u obe ispitivane vrste uvek ima visoku učestalost kako je prikazano u tabelama II i III. Odgovarajuća učestalost ovih karakteristika je 61, 4 procenta kod D. nebullosa i 72,2 procenta za D.willistoni. Kada se radi o drugim utvrđenim parametrima prosečan broj inverzija za ženke D. nebulosa je 1,4 a kod D. willistoni 3,6 što ukazuje da su ispitivane populacije marginalne u odnosu na distribuciju tih osobina ispitivanih populacija dok u centralnim oblastima distribucije dostižu vrednosti do devet inverzija po jedinki ženke.
Autor za kontakt: Victor M. Salceda, Departamento de Biología, Instituto Nacional de Investigaciones Nucleares. Carretera México/Toluca S/N, La Marquesa, Ocoyoacac. México, C.P. 52750. Mexico. victor.salceda@inin.gob.mx.
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 42, broj 3 (2010), str: 415 - 424
© 2010 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:631.52
Originani naučni rad
KLASTER ANALIZA KLONOVA AUTOHTONE
SORTE KREACA (Vitis vinifera L)
Vera RAKONJAC1, Slavica TODIĆ1, Zoran BEŠLIĆ1, Nada KORAĆ2
i Nebojša MARKOVIĆ1
1Poljoprivredni fakultet, Beograd, Srbija
2Poljoprivredni fakultet, Novi Sad, Srbija
Izvod
U periodu od 2006 do 2008. godine, u zasadima vinove loze »Vršački vinogradi« u Gudurici, izvršene su sanitarna i masovna pozitivna selekcija sorte vinove loze Kreaca. Sa ukupne površine od 12 ha, na osnovu šest značajnih bioloških i tehnoloških karakteristika izdvojeno je 28 klonova. Primenom ELISA testa kod svih ispitivanih klonova nije utvrđeno prisustvo sledećih ekonomski značajnih virusa: Nepovirus Grapevine fanleaf virus (GFLV), clostero virusa, Grapevine leafroll–associated virus 1(GLRaV-1), Grapevine leafroll–associated virus 2(GLRaV-2) i Grapevine leafroll–associated virus 3(GLRaV-3). Primenom ANOVA i hijerarhijske klaster analize određena je divergentnost klonova. Analizom varijanse ustanovljene su veoma značajne ili značajne razlike između klonova za masu grozda, prinos, sadržaj ukupnih kiselina, sadržaj šećera i odnos šećera i kiselina. Fenotipska divergentnost između klonova ustanovljena je primenom hijerarhijske klaster analize. Korišćen je UPGA metod, pri čemu je razlika između grupa izražena preko Euklideanovog rastojanja. Na dobijenom dendrogramu izdvojene su dve grupe srodnih klonova. Prvu grupu čine 11 a drugu 17 klonova. Kao najperspektivniji, za kolekcionisanje i dalje širenje u proizvodnji, mogu se preporučiti klonovi 12/5/5, 56/11/7 i 69/11/7.
Autor za kontakt: Vera Rakonjac, Poljoprivredni fakultet, Nemanjina 6, 11080 Beograd-Zemun, Srbija, tel: +381 11 2615315/363 e-mail: verak@agrif.bg.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 42, broj 3 (2010), str: 425 -434
© 2010 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633
Originani naučni rad
UTICAJ GENOTIPA I MEHANIČKIH OŠTEĆENJA TOKOM ŽETVE NA KVALITET SEMENA PROTEINSKOG GRAŠKA (Pisum sativum L.)
Đura Karagić, Slobodan Katić, Aleksandar Mikić, Milka Vujaković, Dragan Milić, Sanja Vasiljević, Branko Milošević
Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad
Izvod
Ispitivan je uticaj genotipa i mehaničkih oštećenja tokom žetve na najznačajnije parametre fizičkog kvaliteta semena proteinskog graška kod tri genotipa (NS Junior, Jezero i Javor), pri četiri tretmana žetve (ručna žetva, mehanizovana žetva pri 500, 650 i 800 o/min). Utvrđena je čistoća naturalnog semena posle žetve, udeo semena oštećenih od insekata, semena sa napuklom semenjačom i polomljenih semena. Najviši sadržaj semena sa oštećenom semenjačom (9.0%) i polomljnog semena (11.3%) utvrđen je kod genotipa sa najkrupnijim semenom, Javora. Nakon dorade semena utvrđeni su energija klijanja, klijavost, udeo atipičnih klijanaca i masa 1000 semena. Najnižu energiju klijanja (79.8%) i klijavost (84.9%) i najveći udeo atipičnih ponika (11.4%) imao je genotip Javor. Takođe, pucanje semenjače pre žetve najizraženije je kod Javora, koji je na tretmanu ručne žetve imao najnižu energiju klijanja i klijavost (84.7% i 89.7%) i najveći udeo atipičnih ponika (8.3%). Utvrđene su visoko signifikantne korelacije energije klijanja, klijavosti i udela atipičnih ponika sa masom 1000 semena (r = - 0.53**, r = - 0.51**, i r = 0.60**).
Autor za kontakt: Đura Karagić, Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Maksim Gorki 30, 21000 Novi Sad, Srbija, 064/82 05 745, djura.karagic@ifvcns.ns.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 42, broj 3 (2010), str: 435 -453
© 2010 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:630
DOI:
10.2298/GENSR1003435B
Originani naučni rad
VARIJABILNOST MAKROELEMENATA ISHRANE U LISTU LUŽNJAKA
(Quercus robur L.) NA PODRUČJU SRBIJE
Branislava BATOS 1 , Zoran MILETIC1, Sasa ORLOVIC 2, Danijela MILJKOVIC3
1Institut za šumarstvo, Beograd, Srbija
2Poljoprivedni fakultet, Univerzitet Novi Sad, Novi Sad, Srbija
3 Institut za biološka istraživanja “Siniša Stanković”, Beograd, Srbija
Izvod
Lužnjak (Quercus robur L.) je na području Srbije danas mnogo manje raprostranjen nego nekada što je posledica prvenstveno preterane eksploatacije i otežanog obnavljanja usled promene režima podzemnih voda. Istraživanja u ovom radu su imala za cilj analizu varijabilnosti sadržaja makroelemenata u lišću lužnjaka (Quercus robur L.) i osobina zemljišta u populacijama lužnjaka na različitim staništima, na osnovu čega bi se izdvojila staništa koja imaju najbolje uslove za ishranu lužnjaka. Analizirane populacije su prirodnog ili veštačkog porekla, nastale u procesu restitucije. Nalaze se u zoni kontinentalne do umereno kontinentalne klime, na pet različitih lokaliteta i pet različitih tipova zemljišta. Folijarnom analizom 150 individua-stabala lužnjaka na 5 lokaliteta na području Srbije i analizom zemljišta sa istih lokaliteta ustanovljena individualna varijabilnost makroelemenata između stabala nije bila statistički opravdana dok su razlike između lokaliteta bile visoko značajne. Koncentracija elemenata, na svim lokalitetima, bila je u opadajućem nizu: N>Ca>K>Mg>P>Na. Najveću individualnu varijabilnost imao je Na, zatim Mg, Ca i K a najmanje varijabilni bili su P i N. Dobijeni rezultati upućuju na zaključak da je varijabilnost sadržaja makroelemenata u listu prvenstveno posledica sredinskog uticaja.
Autor za kontakt: Branislava Batos, Institut za šumarstvo, Kneza Višeslava 3, 11030 Beograd, Srbija. E-mail: bbatos@yahoo.com; zoranmil@ptt.rs, tel: +381 11 355 3355 fax: +381 11 254 5969
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 42, broj 3(2010), str: 455 -464
© 2010 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633.15
Originani naučni rad
PARAMETRI U OCENI ODGOVARAJUČE VELIČINE F2 POPULACIJE U KONVENCIONALNIM PROGRAMIMA OPLEMENJIVANJA KUKURUZA (Zea mays L.)
Nenad DELIĆ, Jovan PAVLOV, Vojka BABIĆ, Gordana ŠURLAN-MOMIROVIĆ i Tomislav ŽIVANOVIĆ
Institut za kukuruz Zemun Polje, Beograd
Izvod
U radu su ispitivane razlike između četiri veličine F2 populacije od 100, 200, 300 i 500 biljaka na bazi test-ukrštanja, za prinos zrna, prema prosečnim vrednostima populacija, genetičkim i fenotipskim varijansama koeficijentima genetičke i fenotipske varijacije i vrednostima heritabilnosti u širem smislu. Vrednosti genetičke varijanse, nisu se značajno razlikovale između različitih veličina populacije u svim moguæim upoređenjima, što važi i za upoređenja dobijenih vrednosti fenotipske varijanse. Takođe, vrednosti heritabilnosti u širem smislu (67.8% do 69%) nisu značajno varirale sa promenom veličine F2 populacije. Genetička varijabilnost ispitivanih potomstava, kao glavni preduslov uspešne selekcije, je bila na zadovoljavajućem nivou u svim veličinama populacije.
Autor za kontakt: Nenad Delić, Institut za kukuruz Zemun Polje, S. Bajića 1, 11185 Beograd, ndelic@mrizp.rs, fax: +(381)11 3756-707
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 42, broj 3 (2010),
str: 465 -474
© 2010 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC
575:633.11
DOI:
10.2298/GENSR1003465Z
Originani naučni rad
UTICAJ AZOTA I EKOLOŠKIH FAKTORA NA KVALITET SORTI OZIMOG TRITIKALEA
Veselinka ZEČEVIĆ1, Desimir KNEŽEVIĆ2, Jelena BOŠKOVIĆ1
i Slobodan MILENKOVIĆ1
1 Fakultet za biofarming, Bačka Topola, Megatrend univerzitet, Beograd, Srbija
2 Poljoprivredni fakultet, Zubin Potok, Univerzitet u Prištini, Srbija
Izvod
U ovom radu je ispitivan uticaj različitih doza azota na tehnološki kvalitet dve sorte ozimog tritikalea (Favorit i Trijumf). Istraživanja su obavljena u poljskom ogledu tokom tri vegetacione sezone (2004/05, 2005/06 i 2006/07). Primenjene su tri doze azota u prihranjivanju: N1= 60 kg N ha-1, N2= 90 kg N ha-1 i N3= 120 kg N ha-1. Urađene su analize sedimentacione vrednosti, sadržaja glutena i reološke osobine brašna i testa. Rezultati su pokazali značajno povećanje vrednosti ispitivanih osobina kvaliteta sa povećanjem doze azota. Najveće vrednosti sedimentacije i sadržaja glutena ostvarene su pri primeni 120 kg N ha-1. Sorte tritikalea su pozitivno reagovale na povećanje doze azota, ali su se reološke osobine brašna zadržale na nivou C2 kvalitetne grupe. Analizom varijanse su ustanovljene visoko značajne razlike u srednjim vrednostima za sedimentaciju, sadržaj glutena i apsorpciju vode između sorti (A), godina (B) i doza azota (C). Interakcije AB, AC, BC i ABC su bile visoko značajne za sadržaj glutena, a za sedimentacionu vrednost samo interakcija AB, dok je za apsorpciju vode bila visoko značajna interakcija BC.
Autor za kontakt: Veselinka Zečević, Fakultet za biofarming, Bačka Topola, Megatrend univerzitet, Bačka Topola, Maršala Tita 39, Srbija, tel + 381 24 718 515, e-mail: joca@kg.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 42, broj 3 (2010),
str: 475 -484
© 2010 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633.15
Originani naučni rad
PLUS-HIBRID EFEKAT NA PRINOS ZRNA KUKURUZA DVA ZP HIBRIDA
Sofija BOŽINOVIĆ, Jelena VANČETOVIĆ, Milosav BABIĆ,
Milomir FILIPOVIĆ i Nenad DELIĆ
Institut za kukuruz, Zemun Polje, Beograd, Srbija
Izvod
Plus-hibrid efekat odnosi se na kombinovani uticaj citoplazmatične muške sterilnosti i ksenija na svojstva hibrida kukruza. Dva ispitivana ZP hibrida različito su reagovala ovaj efekat za prinos zrna. Sve Plus-hibrid kombinacije prvog ispitivanog hibrida su imale veći prinos od svojih fertilnih analoga, ali ne značajno, dok je samo jedna kombinacija drugog hibrida pozitivno odreagovala, takođe bez statističke značajnosti. Ispitivani efekat izgleda zavisi najviše od genotipa majke.
Autor za kontakt: Sofija Božinović, Institut za kukuruz, Zemun Polje, Slobodana Bajića 1, Beograd, Srbija, tel: +381 11 37 56 704, email:sbozinovic@mrizp.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 42, broj 3 (2010),
str: 485-492
© 2010 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC
575:633.32
DOI:
10.2298/GENSR1003485M
Originani naučni rad
ZNAČAJ PROGENIH TESTOVA U OPLEMENJIVANJU LUCERKE
(MEDICAGO SATIVA L.)
Dragan MILIĆ1 Slobodan KATIĆ1, Jan BOĆANSKI2, Đura KARAGIĆ1, Aleksandar MIKIĆ1 i Sanja VASILJEVIĆ1
1 Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad, Srbija
2 Poljoprivredni fakultet, Univerzitet Novi Sad, Srbija
Izvod
Cilj rada je bio da se utvrdi značaj i efikasnost progenih testova u oplemenjivanju na prinos zelene krme i broj izdanaka lucerke. U okviru istraživanja analizirano je 35 genotipova lucerke različitog geografskog i genetičkog porekla. Rezultati ogleda ukazuju da ukrštanje roditelja u punom ili polusrodstvu dovodi do značajnog povećanja prinosa i broja izdanaka po biljci. Ispoljena je značajna inbred depresija u S1 potomstvu kod svih ispitivanih genotipova. Izbor roditelja mora biti zasnovan na analizi potomstava lucerke a primena odgovarajućeg metoda zavisi od cilja oplemenjivanja lucerke.
Autor za kontakt: Dragan Milić, Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad, Srbija,
email: dragan.milic@ifvcns.ns.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 42, broj 3 (2010), str: 493 - 500
© 2010 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:634.5
Originani naučni rad
POČETAK VEGETACIJE I VAŽNIJE OSOBINE PLODOVA
U POPULACIJI ORAHA
Rade MILETIĆ1, Nevena MITIĆ2, i Radomirka NIKOLIĆ2
1Institut za voćarstvo, Čačak, Srbija
2Institut za biološka istraživanja „Siniša Stanković“, Univerzitet u Beogradu, Srbija
Izvod
Selekcija oraha u cilju izdvajanja perspektivnih genotipova sa kvalitetnim osobinama je još uvek aktuelna u svetu. Iz ovih razloga sprovedena su istraživanja na području istočne Srbije u pet lokaliteta, gde je orah masovno zastupljen. U svakom lokalitetu metodom slučajnog uzorka odabrano je od 280 do 330 stabala oraha generativnog porekla (ukupno 1464) koja su bila predmet izučavanja u trogodišnjem periodu. Ispitivana je zakonomernost, odnosno uticaj vremena početka vegetacije na važnije pomološke osobine plodova (masa plodova, sadržaj jezgre, kao i sadržaj ulja i sadržaj sirovih proteina u jezgri oraha). U ispitivanoj populaciji dominiraju stabla sa plodovima rane vegetacije sa masom do 8,0 g (30,1%), a najmanje je poznih stabala (0,07%) sa masom od 10,1 do 12,0 g. Sadržaj jezgre je takođe najveći u plodovima stabala rane vegetacije (20,69%), a najmanji kod poznih (0,07%). Sadržaj ulja je bio najveći u plodovima sakupljenih sa stabala rane vegetacije (33,62%), a najmanji kod poznih (0,72%), kao i sadržaj sirovih proteina 47,55%, odnosno 0,49%. Na osnovu dobijenih rezultata zaključeno je da su u ispitivanoj populaciji oraha dominirala stabla sa ranijim početkom vegetacije i sa nepovoljnim i manje povoljnim osobinama plodova. Uprkos tome registrovana su pojedinačna stabla sa povoljnim osobinama, koja mogu da se koriste u procesu oplemenjivanja kao donori korisnih gena u cilju stvaranja sorti oraha sa boljom kombinacijom poželjnih svojtava.
Autor za kontakt: Rade Miletić, Institut za voćarstvo, Kralja Petra I, 9,32000 Čačak, Srbija, tele: 032/221-375,Fax 032/221-391,e-mail: radem@tfc.kg.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 42, broj 3 (2010),
str: 501 - 512
© 2010 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC
575:633
DOI:
10.2298/GENSR1003501B
Originani naučni rad
UTVRĐIVANJE GENETIČKE VARIJABILNOSTI I ISPITIVANJE KVANTATIVNIH OSOBINA SLAČICE ( Eruca spp.)
M. Kadri BOZOKALFA*, Dursun EŞIYOK, Hülya İLBI i Tansel Kaygısız AŞÇIOĞUL
Odelenje za hortikulturu, Poljoprivredni fakultet, Ege Univerzitet, Bornova, Izmir, Turska
Izvod
Uprkos porastu ekonomskog značaja postoje ograaničene informacije o genetičkoj varijabilnosti agronomski značajnih osobina slačice, Eruca spp. Zbog toga su ispitivanja naslednog karaktera različitih osobinaznačajna za uspešne programe oplemenjivanja slačice. Predmet ovih ispitivanja je varijabilnost fenotipa i genotipa, način nasleđivanjea, genetička dobit kao i fenotpske i genotipske korelacije agronomskih osobina. Magnituda koeficijenta variranja fenotipa za sve ispitivane osobine je veća od odgovarajuće vrednosti opšte naslednosti i prelazi 65 % za sve ispitivane osobine. Koeficijent fenotipske varijabilnosti (Phenotypic Coefficient of variability – PCV) varira od 7,60 do 34,34 % a genotipski (GCV) varira od 5,58 % za debljinu latica cveta do 34,34 za visinu biljke. Dobijeni rezultati ukazuju da težina biljke, širina osnove omotača semena , broj semenki po cvetu kao i težina semena mogu da budu korisne osobine za unapređenje programa oplemenjivanja slačice, Eruca spp.
Autor za kontakt: M. Kadri Bozokalfa, Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, Ege University, Bornova 35100 İzmir, Turkey, mehmet.kadri.bozokalfa@ege.edu.tr,
Tel & Fax: +90 232 3881865
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 42, broj 3 (2010),
str: 513 -520
© 2010 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC
575
DOI:
10.2298/GENSR1003513G
Originani naučni rad
SPECIFIČNOST SSR LOKUSA ZA Melampsora VRSTE KOD TOPOLA
Vladislava GALOVIĆ1, Saša ORLOVIĆ1, Predrag PAP1,
Branislav KOVAČEVIĆ1, Miroslav MARKOVIĆ1
1Univerzitet u Novom Sadu, Institut za nizijsko šumarstvo i životnu sredinu,
Novi Sad, Srbija
Izvod
Dve vrste rđe, Melampsora larici populina i Melampsora medusae se sreću u svim regionima gajenja topola u svetu. M. larici populina je nativna vrsta za Evroaziju dok je M. medusae endemska vrsta istočnih Sjedinjenih država na Populus deltoides vrstama. Rđe na lišću topola (Melampsora spp.) su široko rasprostranjena oboljenja i u našoj zemlji i mogu da prouzrokuju značajne probleme u njihovom gajenju. Prevalentna vrsta u našem regionu gajenja je M. Larici populina. Ovim radom su započeta istraživanja populacionog sastava, odnosno kvalitativnog učešća Melampsora vrsta u populacijama hibridnih potomstava crnih topola korišćenjem molekularnih metoda. Korišćenjem 5 SSR markera rezultati su pokazali da je M. larici populina prisutna kod tri ispitivana klona dok je kod klona I-214 zabeleženo prisustvo druge vrste prouzrokovača rđe, neuobičajeno za naše gajeno područje, M. medusae.
Autor za kontakt: Vladislava Galovic, Univerzitet u Novom Sadu, Institut za nizijsko šumarstvo i životnu sredinu, Novi Sad, Srbija. Tel: +381 21 540383, Fax: +381 21 540385, e-mail: galovic@uns.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 42, broj 3 (2010),
str: 521 - 528
© 2010 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633.842
Originani naučni rad
ZNAČAJ RANOSTASNOSTI U KREIRANJU NOVIH ms F1 HIBRIDA PAPRIKE
Dejan Cvikić, Nenad Pavlović, Milka BRDAR i Zdenka Girek
Institut za povrtarstvo, Smederevska Palanka
Izvod
U Institutu za povrtarstvo iz Smederevske Palanke započet je program selekcije F1 hibrida paprike. Prednosti hibrida su u ranostasnosti, većem prinosu, ujednačenosti habitusa biljaka i plodova, većoj otpornosti prema bolestima i dr. Obzirom na značajno ispoljavanje heterozisa za osobinu ranostasnosti u ovom radu prikazana je genetička analiza za navedenu osobinu F1 i F2 hibrida u ukrštanjima četiri linije paprike sa ms linijom HM-6. Na taj način, pokušali smo da damo odgovore poljoprivrednim proizvođačima koji se u poslednje vreme sve više bave proizvodnjom paprike u zaštićenom prostoru. To su upravo nove sorte i hibridi paprike ranijeg stasavanja, čiji plodovi znatno ranije pristižu za berbu.
Autor za kontakt: : Dejan Cvikić, Institut za povrtarstvo, Smederevska Palanka, Karađorđeva 71, 11420 Smederevska Palanka, Srbija, tel: 381 26 323 170, fax 381 26 323 785, e-mail: dcvikic@institut-palanka.co.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 42, broj 3(2010),
str: 529 - 534
© 2010 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633.15
Originani naučni rad
GENETIČKA MEĐUZAVISNOST PRINOSA I KOMPONENTI PRINOSA ZRNA KUKURUZA
Aleksandra NASTASIĆ1, Đorđe JOCKOVIĆ1, Mile IVANOVIĆ1,
Milisav STOJAKOVIĆ1, Jan BOĆANSKI2, Ivica ĐALOVIĆ1,
Zorana SREĆKOV2
1Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad, Srbija
2Poljoprivredni fakultet, Novi Sad, Srbija
Izvod
Jedan od ciljev ovog istraživanja je bio da se utvrdi međuzavisnost prinosa zrna i komponenti prinosa, kod S1 and HS potomstva jedne rane sintetičke populacije kukuruza. U obe proučavane populacije utvrđena je visoko značajna, srednje jaka i jaka međuzavisnost između prinosa zrna i svih proučavanih komponenti prinosa. Najjača korelativna veza ustanovljena je između prinosa i mase 1000 zrna (S1 potomstvo rg = 0.684**; HS potomstvo rg = 0.633**). Između ostalih proučavanih osobina, u populaciji S1 potomstava, najjača korelativna veza ustanovljena je između mase 1000 zrna i dubine zrna, dok je u drugoj proučavanoj populaciji najjača korelacija ustanovljena između mase 1000 zrna i dužine klipa. Takođe, cilj ovog rada je bio i utvrđivanje direktnog i indirektnog uticaja komponenti prinosa na prinos zrna. U path koeficijent analizi, visoko značajan i poželjan direktni uticaj na prinos zrna ustanovljen je za masu 1000 zrna i broj redova zrna na klipu, u obe proučavane populacije, i za dužinu klipa u populaciji S1 potomstva. Dubina zrna pokazala je nepoželjan uticaj na prinos zrna, i u populaciji S1 i HS potomstva.
Autor za kontakt: Aleksandra Nastasić, Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad, Srbija
aleksandra.nastasic@ifvcns.ns.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 42, broj 3(2010),
str: 535 - 544
© 2010 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:635.652
DOI:
10.2298/GENSR1003535V
Originani naučni rad
ANALIZA KRUPNOĆE ZRNA PASULJA (Phaseolus vulgaris L.) PRIMENOM LINEARNO-BILINEARNIH MODELA
Mirjana VASIĆ1, Jelica GVOZDANOVIĆ-VARGA1, Miroslav ZORIĆ2.,
Marija KRALJEVIĆ BALALIĆ3, Janko ČERVENSKI1
1Institut za ratarstvo i povrtarstvo; 2Tehnološki fakultet, Univerzitet u Novom Sadu; 3Poljoprivredni fakultet, Univerzitet u Novom Sadu; Novi Sad, Srbija
Izvod
Krupnoća zrna pasulja je, uz njegovu boju i oblik, tržišni kvalitet pasulja. Da bi se zadovoljili različiti zahtevi tržišta moraju se stvarati sorte u svim trgovačkim klasama pasulja, od sitnog do najkrupnijeg zrna visokih agronomskih kvaliteta. U radu je analizirana specifičnost reakcije 24 genotipa pasulja različite krupnoće zrna na uslove uzgajanja tokom tri vegetacione sezone. Izdvojeni su glavni efekti odgovorni za formiranje zrna odredjene krupnoće. Rezultati ipitivanja govore da su uticaj genotipa, uslova uspevanja i specifične reakcije genotipa na uslove uspevanja značajni za formiranje zrna određene mase 1000 zrna kod pasulja. Uticaj genotipa je izuzetni visok, oko 90%, uticaj godine mnogo manji, ali takođe značajan, a interakcije genotip x godina oko 8 %. Primenom AMMI za objašnjenje varijabilnosti interakcije bile su potrebne dve visoko značajne glavne komponente, a za SREG model tri. Najveći deo genotipova, uz pojedinačne specifične reakcije, ispoljio je visoku stabilnost za krupnoću zrna što potvrđuje i njihov raspored na AMMI1 biplot grafikonu. Na osnovu AMMI2 biplot grafikona može se zaključiti da svaka godina ispoljava karakterističan uticaj, da su pojedini genotipovi imali pozitivnu ili negativnu interakciju sa pojedinim godinama, ali i da je bilo genotipova bez specifične reakcije sa uslovima uspevanja. Pomoću GGE biplota konstruisanog primenom SREG modela zaključeno je da su od ispitivanih genotipova oni sa krupnim zrnom imali manju stabilnost od onih sa sitnim zrnom. Korišćenjem AMMI i SREG metoda multivarijacione analize, a posebno konstruisanjem GE i GGE biplot grafikona mogu se dobiti potrebni odgovori o uzrocima formiranja zrna određene krupnoće kod pasulja, o stabilnosti ispitivanih genotipova i o specifičnim reakcijama pojedinačnih genotipova sa određenim uslovima uspevanja.
Autor za kontakt: Mirjana Vasić, Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Maksima Gorkog 30, 21000 Novi Sad, Srbija, mirjana.vasic@ifvcns.ns.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 42, broj 3 (2010),
str: 545-555
© 2010 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633.11
Originani naučni rad
Varijacija komponenti prinosa hlebnE pšenice u stresnim uslovima gajenja na alkalizovanom zeMljištu
Sofija Petrović1, Miodrag Dimitrijević1, Milivoj BELIĆ1,
Borislav BANJAC1, Mirjana VUKOSAVLJEV2, Jelena Bošković3,
Veselinka Zečević3, i Borivoj PEJIĆ1
1Departman za ratarstvo i povrtarstvo, Poljoprivredni fakultet, Univerzitet u Novom Sadu, Srbija
2Fakultet za biofarming - Bačka Topola, Univerzitet Megatrend, Beograd, Srbija
Izvod
U radu su prikazani rezultati ogleda sa 11 sorti pšenice gajenih u stresnim uslovima, na alkalizovanom zemljištu. Ogled je postavljen na lokalitetu u Banatu, na tlu tipa solonjec, na prirodnom pašnjaku, kao kontrolnoj varijanti i sa merama popravke zemljišta uz primenu fosforgipsa, kao meliorativnog sredstva. Ispitana je fenotipska varijabilnost i interakcija genotip/spoljna sredina za broj i masu zrna po klasu, uz primenu AMMI modela, u tri vegetaciona perioda. Analizom dobijenih rezultata može da se primeti da su ispitane sorte različito reagovale na stresne uslove i na meliorativne mere. Na osnovu rezultata AMMI analize je uočena značajnost izvora varijacije i sorte sa manjom GE interakcijom, kao i one koje su dobro reagovale na meliorativne mere.
Autor za kontakt: Sofija Petrović, Poljoprivredni fakultet, trg. D. Obradovića 8, 21000 Novi Sad, Srbija. tel: +381 21 485 3211, e-mail sonjap@polj.uns.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 42, broj 3 (2010),
str: 555-563
© 2010 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633.15
DOI:
10.2298/GENSR1003555D
Originani naučni rad
VARIRANJE SADRŽAJA FITINSKOG I NEORGANSKOG FOSFORA U LISTOVIMA I SEMENU POPULACIJA KUKURUZA
Vesna DRAGIČEVIĆ, Dragan KOVAČEVIĆ, Slobodanka SREDOJEVIĆ, Zoran DUMANOVIĆ i Snežana MLADENOVIĆ DRINIĆ
Institut za kukuruz “Zemun Polje”, Beograd, Srbija,
Izvod
Uloga fitata u biljkama jož nije potpuno razjašnjena: on predstavlja prevashodno skladišnu P formu u semenu, koja se koristi tokom klijanja i ranog rasta klijanaca. Antinutritivni kvalitet fitata iz zrna je inicirao rad na inženjeringu biljnih vrsta sa smanjenim nivoom fitinske kiseline u zrnu. Cilj ovog rada je da se ispita genetska varijabilnost i korelacije između fitinskog (Pphy) i neorganskog fosfora (Pi), kao i rastvorljivih proteina kod 28 populacija kukuruza, podeljenih u tri grupe: nisko, srednje i visoko fitinske, da bi se utvrdio potencijal poboljšanja P profila kod kukuruza, uz visok pronos preko selekcije. Najveća genetska varijabilnost Pi i Pphy je bila ispoljena u listovima kukuruza populacija sa srednjim nvoom fitata u zrnu. Međutim, nisko fitinske populacije su pored niskog sadržaja Pphy u listovima (prosečno za 18%) imale i viši nivo rastvorljivih proteina (prosečno za 15%), u odnosu na visoko i srednje fitinske populacije. Takođe, najniža genetska varijabilnost u sadržaju proteina je bila prisutna u listovima nisko fitinskih populacija. Pozitivna korelacija između Pi i proteina je bila uočena u listovima nisko i visoko fitinskih populacija. Negativna korelacija između Pphy i Pi je bila uočena u zrnu kukuruza, ali je bila značajna samo u grupi srednje fitinskih populacija. Najveći prosečan prinos, ali ne značajno, je bio prisutan kod nisko fitinskih populacija, uz najveću genetsku varijabilnost. Ovo ukazuje na mogućnost razvijanja visokoprinosnih genotipova sa niskim nivoom fitata u zrnu, što bi moglo biti potencijalno korisno sa aspekta održivosti i smanjenja uticaja okoline na poljoprivrednu proizvodnju.
Autor za kontakt: Vesna Dragićević, Institut za kukuruz, e-mail: vdragicevic@mrizp.rs
tel +381113756704, Fax: +381113756707
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 42, broj 3 (2010),
str: 565-574
© 2010 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633.15
DOI:
10.2298/GENSR1003565Z
Originani naučni rad
KOMBINACIONE SPOSOBNOSTI INBRED LINIJA KUKURUZA ZA PRINOS ZRNA
I KOMPONENTE PRINOSA
Tomislav ŽIVANOVIĆ1, Gordana BRANKOVIĆ1, Slavko RADANOVIĆ2
1Poljoprivredni fakultet Univerziteta u Beogradu, Katedra za genetiku, oplemenjivanje biljaka i semenarstvo, Beograd, Srbija
2 Poljoprivredni Institut Republike Srpske, Banja Luka, Bosna i Hercegovina
Izvod
Metodom dialelnog recipročnog ukrštanja utvrđene su kombinacione sposobnosti pet inbred linija kukuruza i njihovih hibridnih kombinacija za prinos zrna, dužinu klipa, prečnik klipa, broj redova zrna i broj zrna u redu u 2005. i 2006. godini. Ustanovljene su značajne vrednosti OKS i PKS za sve ispitivane osobine u obe proučavane godine. Odnos između OKS i PKS, pokazuje da dominantno delovanje gena ima preovlađujuću ulogu u nasleđivanju prinosa zrna, dužine klipa i prečnika klipa, dok aditivno delovanje gena ima veći značaj u nasleđivanju broja redova zrna. Najbolju OKS za prinos zrna, dužinu klipa i broj zrna u redu pokazala je linija NS-1445, koja je ujedno imala i najslabiju OKS za broj redova zrna. Najbolju OKS za prečnik klipa pokazala je linija F-7R. Najbolju OKS za broj redova zrna pokazala je linija BL-47 u obe proučavane godine, a ujedno je imala i najslabiju OKS za prinos zrna i za broj zrna u redu. Najveću vrednost PKS za prinos zrna pokazao je hibrid NS-1445 x BL-47 u obe proučavane godine, koji je osim toga, kao i hibrid F-7R x NS-1445, pokazao značajne vrednosti PKS i za sve ostale osobine, osim prečnika klipa. To je dokaz da pojedine hibridne kombinacije koje uključuju jednog roditelja sa dobrim OKS i drugog roditelja sa lošim OKS, mogu imati izuzetno dobre performanse. Zbog toga bi prilikom testiranja selekcionog materijala, korisno bilo zadržati i one genotipove koji pokazuju loše OKS, a ujedno imaju fenotipski poželjne osobine. Ustanovljeno je da recipročno ukrštanje utiče na efekat PKS za sve ispitivane osobine, osim prečnika klipa. To ukazuje, da osim nuklearnih gena i plazma geni imaju važnu ulogu u nasleđivanju kvantitativnih osobina kukuruza. Najveću razliku u vrednosti PKS za prinos zrna između direktnog i recipročnog ukrštanja ostvario je hibrid F-7R x BL-47 u obe proučavane godine. Pri tome su značajno veći prinosi zrna ostvareni korišćenjem linije F-7R kao ženskog roditelja. Suprotno prinosu, ovaj hibrid je imao značajno veći broj redova zrna sa linijom BL-47 na poziciji ženskog roditelja.
Autor za kontakt: Gordana Branković, Poljoprivredni fakultet, Univerzitet u Beogradu, Nemanjina 6, 11080 Beograd, gbrankovic@agrif.bg.ac.rs, tel: 0112615315/lok.239, fax: (0)113161987
Štampano u „GENETIKA“ Vol.
42, broj 3 (2010), str: 575-583.
© 2010 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:634.22
Originani naučni rad
NASLEĐIVANJE KOMPONENATA PRINOSA PARADAJZA
Radiša ĐORĐEVIĆ1, Bogoljub ZEČEVIĆ1, Jasmina ZDRAVKOVIĆ1,
Tomislav ŽIVANOVIĆ2 i Goran TODOROVIĆ3
1Institut za povrtarstvo, Smederevska Palanka
2Poljoprivredni fakultet, Beograd-Zemun
3institut za proučavanje lekovitog bilja "Dr Josif Pančić", Beograd
Izvod
Cilj istraživanja je da se za
tri komponenete prinosa paradajza procene: heterozis u odnosu na boljeg
roditelja, komponente genetičke varijabilnosti, heritabilnosti osobina na bazi
dialelnog ukrštanja i izvrši VrWr regresiona analiza. Odabrano je šest različitih linija paradajza poreklom iz domaćeg i introdukovanog selekcionog
materijala. Hibridi su u odnosu
na linije ispoljili veće srednje vrednosti za većinu osobina. Vrednost aditivne komponente varijanse (D)
veća je od dominantne (H1 i H2) za broj plodova po biljci
i prosečnu masu ploda, dok je za masu ploda po biljci dobijena veća vrednost
dominantne komponete varijanse. Pozitivne vrednosti interakcije aditivni x
dominantni efekat gena (F) za ispitivane osobine ukazuju da
je u nasleđivanju ovih osobina veće učešće dominantnih alela, a to potvrđuju i
koeficijenti H2/4H1 (0,208-0,228) kao i odnos Kd/Kr koji
su veći od jedan (1,129-1,536). Vrednosti prosečnog stepena dominacije 
manje od jedan (broj plodova po biljci i prosečna
masa ploda) ukazuju da se ove osobine nasleđuju parcijalnom dominacijom. Za
masu ploda po biljci vrednosti stepena dominacije veći je od jedan, što ukazuje
da se ova osobina nasleđuje dominacijom ili superdominacijom. Ove zaključke
potvrđuju i visoke vrednosti heritabilnosti u širem i užem smislu koje su
varirale od 98,88% - 99,44%, odnosno 45,06-87,51%, kao i VrWr regresije za
ispitivane osobine u F1 generaciji.
Autor za kontakt: Goran Todorovic, institut za lekovito bilje "Dr Josif Pančić", email.: gtodorovic@mocbilja.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol.
42, broj 3 (2010), str: 585-598.
© 2010 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:631
Originani naučni rad
ZNAČAJ I KORIŠĆENJE GENETIČKIH RESURSA U POLJOPRIVREDI
Mirjana MILOŠEVIĆ1, Mirjana MILORADOV2,
Saša DRAGIN1 i Milan STEGIĆ 3
1 Poljoprivredni fakultet, Novi Sad, 2 Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija 3Ministarstvo Poljoprivrede, Šumarstva i Vodoprivrede Republike Srbije, Beograd, Srbija
Izvod
Očuvanje biodiverziteta prolazi kroz procese konzervacije i obnavljanja ekosistema i spoljne sredine, kao i očuvanje i oporavak vrsta. Genetički diverzitet predstavlja ukupan broj koje sadrže biljne i životinjske vrste i mikroorganizmi. Ovaj diverzitet je osnovna jedinica ukupnog diverziteta koji je odgovoran za razlike između jedinki, populacija i vrsta. Genetički diverzitet, koji je vrlo značajan za očuvanje biodiverziteta može da se očuva na nekoliko načina. Deo germplazme se održava kroz programe oplemenjivanja jer se u okviru njihove realizacije vrši evaluacija uskladištene germplazme, kao i njeno korišćenje kao izvora potrebnog diverziteta.
Autor za kontakt: Milošević Mirjana, Jiričekova 19, Novi Sad, tel: 063/436 531, e-mail: m.milosevic@minpolj.gov.rs